Αρχείο ηλεκτρονικών επικοινωνιών

Επεξεργασία και αποθήκευση τηλεφωνικών κλήσεων προβλέπει μεταξύ άλλων το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Παράλληλα, προβλέπει σημαντικές κυρώσεις για δημοσιοποίηση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα συνδρομητών και χρηστών.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα Το Βήμα της Κυριακής, στο νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης προβλέπεται ότι μπορεί να υπάρξει επεξεργασία και αποθήκευση των τηλεφωνικών κλήσεων «μόνο ως το τέλος της περιόδου εντός της οποίας μπορεί να αμφισβητηθεί νομίμως ο λογαριασμός του χρήστη». Αυτό σημαίνει ότι οι κλήσεις μπορούν να κρατούνται για χρονικό διάστημα έξι μηνών - χρόνο υποβολής σχετικών αναφορών αμφισβήτησης των λογαριασμών. Αλλά αυτό το σημείο του νόμου αναμένεται να μεταβληθεί και να προσαρμοσθεί μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Λονδίνο, οπότε τα σχετικά δεδομένα μπορούν να αποθηκεύονται για διάστημα μεγαλύτερο του ενός χρόνου.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, επιτρέπεται ακόμη η καταγραφή συνδιαλέξεων και των σχετικών συναφών δεδομένων κίνησης των κινητών, όταν πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια μιας εμπορικής συναλλαγής και αν υπάρχει σύμφωνη γνώμη αυτών που επικοινωνούν. Αξιοσημείωτο είναι ότι το νομοσχέδιο επιβάλλει περιορισμούς στις διαδικασίες αναγνώρισης κλήσεων στις συσκευές των κινητών, αλλά δίνει και τη δυνατότητα σε περίπτωση ενοχλητικών κλήσεων να «αίρεται» η ανωνυμία των καλούντων και να καταγράφεται από ποιον αριθμό καλούν.

Ιδιαίτερα σημαντικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η παράγραφος 2 του άρθρου 4 του νομοσχεδίου, που σχετίζεται με την άρση του απορρήτου. Όπως αναφέρεται σε αυτήν, «απαγορεύεται η ακρόαση, υποκλοπή, αποθήκευση και άλλο είδος παρακολούθησης ή επιτήρησης των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και των συναφών δεδομένων κίνησης και θέσης από άλλα πρόσωπα πλην των χρηστών, εκτός μόνον εάν προβλέπεται από άλλη διάταξη νόμου. Επιτρέπεται η καταγραφή συνδιαλέξεων και των συναφών δεδομένων κίνησης, όταν πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια νόμιμης επαγγελματικής πρακτικής με σκοπό την παροχή αποδεικτικών στοιχείων μιας εμπορικής συναλλαγής ή οποιασδήποτε άλλης επικοινωνίας εμπορικού χαρακτήρα, με την προϋπόθεση ότι και τα δύο μέρη, μετά από προηγούμενη ενημέρωση για τον σκοπό της καταγραφής, παρέχουν τη συγκατάθεσή τους».

Με τον νόμο αυτόν απαγορεύεται με σαφήνεια η υποκλοπή συνδιαλέξεων μέσω κινητών τηλεφώνων, καθώς και η υφαρπαγή στοιχείων από ηλεκτρονικούς υπολογιστές με «κατασκοπευτικά λογισμικά», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά. Όπως διατυπώνεται στο ίδιο άρθρο, παρ. 4, «απαγορεύεται η χρήση των δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών για την αποθήκευση πληροφοριών ή την απόκτηση πρόσβασης σε πληροφορίες αποθηκευμένες στον τερματικό εξοπλισμό συνδρομητή ή χρήστη, ιδίως δε με την εγκατάσταση κατασκοπευτικών λογισμικών, κρυφών αναγνωριστικών στοιχείων και άλλων παρομοίων διατάξεων».

Σημαντικό τμήμα του νομοσχεδίου είναι το άρθρο 5, περί «γενικών ρυθμίσεων», όπου αναφέρεται με κατηγορηματικό τρόπο ότι «η επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται μόνον εφόσον ο συνδρομητής ή ο χρήστης έχει δώσει τη συγκατάθεσή του μετά από ενημέρωση για το είδος των δεδομένων, τον σκοπό και την έκταση της επεξεργασίας, τους αποδέκτες ή τις κατηγορίες αποδεκτών».
Επίσης υπάρχει ρητή όσο και αναλυτική αναφορά για τους παροχείς ηλεκτρονικών υπηρεσιών να μη δίνουν στοιχεία σε τρίτους -για οποιονδήποτε λόγο- σχετικά με τις κλήσεις ή τις συνδέσεις οποιουδήποτε χρήστη κινητών ή διαδικτύου, εκτός αν υπάρχει συγκατάθεση του χρήστη-συνδρομητή.

Μια καινοφανής παρέμβαση του νέου νομοσχεδίου είναι η δυνατότητα που παρέχει για χρήση κινητών και διαδικτύου με ψευδώνυμα ή ανωνύμως - μια πράξη που ίσως δυσχεράνει, αντί να διευκολύνει, τις έρευνες των αρχών ασφαλείας. Όπως μνημονεύεται στην παρ. 5 του άρθρου 5, «ο φορέας παροχής διαθέσιμων στο κοινό υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών οφείλει, στον βαθμό που αυτό είναι τεχνικά εφικτό, να καθιστά δυνατή τη χρήση και την πληρωμή αυτών των υπηρεσιών ανωνύμως ή με ψευδώνυμο».

Ακόμη, σύμφωνα με το νομοσχέδιο (άρθρο 11, παρ. 4), απαγορεύεται «η αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχουν σκοπό την άμεση εμπορική προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών, όταν δεν αναφέρεται ευδιάκριτα και σαφώς η ταυτότητα του αποστολέα ή του προσώπου προς όφελος του οποίου αποστέλλεται το μήνυμα, καθώς επίσης και η διεύθυνση στην οποία ο αποδέκτης του μηνύματος μπορεί να ζητά τον τερματισμό της επικοινωνίας».

Τέλος, στο άρθρο 15 ορίζονται οι ποινικές κυρώσεις. Όπως αναφέρεται, «όποιος κατά παράβαση του παρόντος νόμου χρησιμοποιεί, συλλέγει, αποθηκεύει, λαμβάνει γνώση, αφαιρεί, αλλοιώνει, καταστρέφει, μεταδίδει, ανακοινώνει, δημοσιοποιεί δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα συνδρομητών ή χρηστών ή τα καθιστά προσιτά σε μη δικαιούμενα πρόσωπα ή επιτρέπει στα πρόσωπα αυτά να λάβουν γνώση των εν λόγω δεδομένων ή τα εκμεταλλεύεται με οποιονδήποτε τρόπο, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή τουλάχιστον 6.000 ευρώ μέχρι και 60.000 ευρώ».

Παράλληλα, όπως συμπληρώνεται, «εφόσον ο δράστης είχε σκοπό να προσπορίσει στον εαυτό του ή σε άλλον, παράνομο περιουσιακό όφελος ή να βλάψει τρίτο, επιβάλλεται κάθειρξη έως 10 ετών και χρηματική ποινή από 12.000 έως 120.000 ευρώ. Αν προκλήθηκε κίνδυνος για την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος ή για την εθνική ασφάλεια, επιβάλλεται κάθειρξη και χρηματική ποινή από 30.000 έως 150.000 ευρώ».

www.pathfinder.gr