Περιβάλλον: Η Επιτροπή ζητάει εκτεταμένη αναθεώρηση της ευρωπαϊκής πολιτικής για τη βιοποικιλότητα

Στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με θέμα τη βιοποικιλότητα, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, διατυπώθηκε ένα μακρόπνοο μήνυμα σχετικά με τη μελλοντική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα.

Τα κύρια πορίσματα του συνεδρίου αναφέρονται στην ανάγκη βελτίωσης της επικοινωνίας όσον αφορά την απώλεια της βιοποικιλότητας και τις συνέπειές της, στη σημασία της προστασίας των οικοσυστημάτων και της προστασίας των ειδών, καθώς και στην ανάγκη να διασφαλιστεί ότι τα διαθέσιμα κονδύλια διοχετεύονται όντως σε έργα για την προστασία της φύσης. Οι επιστήμονες αποδέχονται το γεγονός ότι η βιοποικιλότητα διέρχεται κρίση παγκοσμίως και ότι δεν λαμβάνονται αρκετά μέτρα για την προστασία της. Η Ευρώπη έχει ορίσει το 2010 ως χρονολογία–στόχο για να σταματήσει την απώλεια της βιοποικιλότητας στην ΕΕ, αλλά παρόλο που έχει σημειωθεί κάποια πρόοδος στην ανάσχεση της απώλειας, φαίνεται απίθανο ότι θα επιτευχθεί ο αρχικός στόχος.

Η Επιτροπή διοργάνωσε συνέδριο στην Αθήνα για να εξετάσει τρόπους βελτίωσης των επιδόσεών της στον τομέα αυτό.

Ένα σχέδιο επτά σημείων για την προστασία της φύσης

Στο συνέδριο συζητήθηκε πλήθος νέων ιδεών, με αποτέλεσμα να διατυπωθεί ένα μήνυμα από την Αθήνα. Τα κυριότερα σημεία του μηνύματος είναι τα εξής:

1. Καλύτερη κατανόηση της σημασίας της βιοποικιλότητας. Απαιτείται καλύτερη κατανόηση του γεγονότος ότι τα υγιή οικοσυστήματα αποδίδουν απτά οφέλη που αποτελούν τη βάση της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής μας ευμάρειας. Το μήνυμα του «τι σημαίνει βιοποικιλότητα» πρέπει να είναι σαφές και να προβληθεί περισσότερο.

2. Καλύτερη κατανόηση του πού βρισκόμαστε και τι πρέπει να πράξουμε. Η καλύτερη πληροφόρηση σχετικά με την κατάσταση της βιοποικιλότητας και τις τωρινές τάσεις στον τομέα αυτό είναι ζωτικής σημασίας. Απαιτείται επίσης καλύτερη κατανόηση του τρόπου λειτουργίας των φυσικών συστημάτων. Το συνέδριο πρότεινε να δοθεί μεγαλύτερη προτεραιότητα στην έρευνα στον τομέα της βιοποικιλότητας.

3. Ένα δίκτυο προστατευόμενων περιοχών σε πλήρη λειτουργία. Μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες κατά τα τελευταία χρόνια ήταν η παγίωση του Natura 2000, του ευρωπαϊκού δικτύου προστατευόμενων περιοχών. Το χερσαίο τμήμα του δικτύου προβλέπεται να ολοκληρωθεί το 2010 και το θαλάσσιο αμέσως μετά.

4. Προστασία της «συνήθους» βιοποικιλότητας στην Ευρώπη. Στη δήλωση υπογραμμίζεται ότι η πολιτική για τη βιοποικιλότητα πρέπει να προχωρήσει προς την προστασία της ανθεκτικότητας και της βιωσιμότητας ολόκληρων οικοσυστημάτων, καθώς και προστατευόμενων περιοχών υψηλής φυσικής αξίας.

5. Προστασία της παγκόσμιας βιοποικιλότητας. Το «αποτύπωμα βιοποικιλότητας» της Ευρώπης στον υπόλοιπο κόσμο είναι μεγάλο και μάλιστα αυξάνεται, και αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί. Η παγκόσμια αποδάσωση πρέπει να σταματήσει μέχρι το 2030 ενώ χρειάζονται μέτρα για να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις των ευρωπαϊκών καταναλωτικών συνηθειών στην απώλεια της παγκόσμιας βιοποικιλότητας.

6. Ενσωμάτωση της βιοποικιλότητας σε άλλους τομείς άσκησης πολιτικής. Στο μήνυμα αναγνωρίζεται η σημασία της ενσωμάτωσης των προβληματισμών ως προς τη βιοποικιλότητα σε άλλους τομείς άσκησης πολιτικής. Περισσότερη έρευνα απαιτείται για να εντοπιστούν οι τομείς στους οποίους πρέπει να συνεκτιμηθούν περισσότερο οι επιπτώσεις της βιοποικιλότητας.

7. Χρηματοδότηση. Αν και για την προστασία της βιοποικιλότητας είναι θεωρητικά δυνατό να αντληθούν πόροι από πολλά κοινοτικά και εθνικά κονδύλια, το πραγματικό ύψος των οικονομικών πόρων που διατίθενται για την προστασία της φύσης παραμένει σχετικά χαμηλό. Αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί και να διατεθεί νέα χρηματοδότηση αν χρειαστεί.

8. Κλιματική αλλαγή. Δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την απώλεια της βιοποικιλότητας χωρίς να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή, και αντιστρόφως. Πρέπει συνεπώς να αναζητήσουμε το «τριπλό κέρδος» για τη βιοποικιλότητα, που μπορεί να συμβάλει ενεργά στον μετριασμό των επιπτώσεων και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Αυτό προϋποθέτει ότι τα μέτρα για το κλίμα είναι πλήρως συμβατά με τις πολιτικές για την προστασία της βιοποικιλότητας

Πλαίσιο

Στο συνέδριο της Αθήνας (Προστασία της βιοποικιλότητας πέρα από το 2010: Προτεραιότητες και επιλογές για μελλοντική ευρωπαϊκή πολιτική) συμμετείχαν κορυφαίοι επιστήμονες, πολιτικοί, οικονομολόγοι και πανεπιστημιακοί από όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, καθώς και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών και των επιχειρήσεων.

Ο Επίτροπος κ. Δήμας καλωσόρισε μεταξύ άλλων προσωπικοτήτων τον κ. Κώστα Καραμανλή, Πρωθυπουργό της Ελληνικής Δημοκρατίας και τον κ. Jose Manuel Barroso, Πρόεδρο της Επιτροπής. Στις έξι συνεδρίες, στις οποίες προήδρευσαν κορυφαίοι εμπειρογνώμονες, εξετάστηκαν ενδελεχώς οι διάφορες πτυχές των πολιτικών που αφορούν τη βιοποικιλότητα.

Η Ευρώπη έχει αναλάβει μονομερώς δέσμευση να αναστείλει την απώλεια βιοποικιλότητας στην ΕΕ μέχρι το 2010 και διαθέτει πρόγραμμα δράσης για τη βιοποικιλότητα που περιλαμβάνει πάνω από 150 μέτρα για την επίτευξη αυτού του στόχου. Όμως, από πρόσφατη αξιολόγηση προέκυψε το συμπέρασμα ότι είναι μάλλον απίθανο να επιτευχθεί ο στόχος αν δεν καταβληθεί σημαντική επιπλέον προσπάθεια.

Ο κ. Σταύρος Δήμας, Ευρωπαίος Επίτροπος αρμόδιος για το περιβάλλον, δήλωσε: «Η βιοποικιλότητα είναι η ίδια η ζωή – όμορφη, πολύτιμη και ευάλωτη. Αποτελεί επίσης τη βάση της οικονομικής και κοινωνικής μας ευμάρειας. Και αυτό δεν έχει αναγνωριστεί αρκετά ούτε έχει αποτιμηθεί σωστά. Το αποτέλεσμα είναι ότι η βιοποικιλότητα παρουσιάζει σοβαρή απώλεια. Είναι γεγονός ότι η απώλεια της βιοποικιλότητας αποτελεί κίνδυνο, το ίδιο ανησυχητικό όσο και η κλιματική αλλαγή. Το μήνυμα από την Αθήνα υπογραμμίζει το γεγονός ότι η βιοποικιλότητα πρέπει να καταστεί γενική πολιτική προτεραιότητα, γιατί μόνο έτσι θα έχουμε μια ρεαλιστική πιθανότητα να σταματήσουμε την απώλειά της».