Πώς να αυτοσχεδιάζετε στα πλήκτρα

Γράφει ο Αλέξανδρος Φωτεινός (*)

Ο αυτοσχεδιασμός είναι μια πολύ σημαντική δεξιότητα για τον κάθε πιανίστα. Ακόμα και για τους κλασικούς πιανίστες λέγεται ότι δημιουργούσαν τα πρελούδια και τις φούγκες τους εκείνη τη στιγμή παίζοντας, γεγονός που σίγουρα αποκαλύπτει κάτι για την αξία του αυτοσχεδιασμού. Το να μάθει κανείς να αυτοσχεδιάζει όπως οι επαγγελματίες παίρνει χρόνια εξάσκησης, αλλά υπάρχουν μερικά βασικά βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να δημιουργήσετε τους δικούς σας ήχους στα πλήκτρα.

Οδηγίες:

Να γνωρίζετε την κλίμακα του τραγουδιού που παίζετε. Όταν παίζετε ένα σόλο, χρειάζεστε κατ’ αρχάς μια κλίμακα για να ξεκινήσετε, εκτός κι αν αυτοσχεδιάζετε ατονάλε, που είναι ασυνήθιστο.
Ξεκαθαρίστε τη διαδοχή συγχορδιών πάνω στην οποία θα «πατήσει» η αυτοσχέδια μελωδία σας. Τα περισσότερα ποπ και ροκ κομμάτια βασίζουν την αρμονία τους στην τονική, τη δεσπόζουσα και την υποδεσπόζουσα συγχορδία. Αυτές είναι οι μείζονες συγχορδίες που αντιστοιχούν στην πρώτη, την τέταρτη και την πέμπτη βαθμίδα της κλίμακας.
Αποφασίστε το ρυθμό με τον οποίο θα παίζει το αριστερό σας χέρι τα ακόρντα. Ένα μοτίβο με τέταρτα και όγδοα λειτουργεί καλά συνήθως για απλά τραγούδια. Αν βέβαια είστε τελείως αρχάριοι, αφήστε τελείως το αριστερό και εστιαστείτε μόνο στο δεξί.
Σκεφτείτε μια μελωδία στο μυαλό σας πριν παίξετε. Κάποιες φορές ίσως χρειαστεί να το κάνετε δευτερόλεπτα πριν ξεκινήσετε τον αυτοσχεδιασμό, παρόλα αυτά σας δίνει μια αφετηρία για να ξεκινήσετε τη μελωδία σας.
Παραμείνετε στην κλίμακα όσο αυτοσχεδιάζετε. Οι απλούστεροι αυτοσχεδιασμοί χρησιμοποιούν μόνο τις νότες της συγχορδίας που συνοδεύει κάθε στιγμή. Πάντως αν χρησιμοποιείτε τις νότες της μείζονας ή ελάσσονας κλίμακας στην οποία ανήκει το τραγούδι, η μελωδία σας θα ακουστεί εντάξει.
Χρησιμοποιήστε τυχαίες νότες που και που για να κάνετε πιο «πικάντικο» τον αυτοσχεδιασμό σας. Χρωματικές που γεφυρώνουν τόνους της κλίμακάς σας είναι μάλλον η καλύτερη συνταγή. Θα δώσουν στη μελωδία σας λίγο περισσότερο χρώμα.

(*) Ο Αλέξανδρος Φωτεινός είναι διευθυντής του Ελεύθερου Ωδείου.